Jak sformatować dysk NVMe? Jak usunąć bezpowrotnie dane z dysku NVMe?

| F.A.Q. • Wsparcie
Facebook Twitter Schowek

Jak sformatować dysk NVMe? Jak usunąć bezpowrotnie dane z dysku NVMe?

Komenda nvme-cli format służy do formatowania dysku NVMe zgodnie z określonymi parametrami. Może być użyta do zmiany formatu sektora (rozmiaru bloku) lub do przeprowadzenia pełnego wyczyszczenia danych na dysku. Poniżej znajdziesz szczegóły dotyczące działania tej komendy oraz wyjaśnienie najważniejszych opcji.

Podstawowe działanie

Polecenie formatowania dla dysku NVMe wygląda w następujący sposób:

sudo nvme format /dev/nvmeXnY

gdzie /dev/nvmeXnY to ścieżka do urządzenia NVMe, które chcesz sformatować, np. /dev/nvme0n1.

Podstawowe wykonanie tej komendy bez dodatkowych opcji formatuje dysk NVMe przy zachowaniu domyślnego rozmiaru sektora i innych parametrów.

Główne opcje formatowania

Podczas formatowania dysku NVMe za pomocą nvme-cli, można skorzystać z różnych opcji, aby lepiej dostosować proces formatowania do swoich potrzeb.

1. Zmiana rozmiaru sektora

Rozmiar sektora (blok logiczny) może być zmieniony przy użyciu opcji -l (logical block size). Większość dysków NVMe wspiera kilka rozmiarów sektorów, np. 512 B lub 4096 B.

Aby sformatować dysk z rozmiarem sektora 4K (4096 B), użyj:

sudo nvme format /dev/nvmeXnY -l 2

-l 0: Sektory 512 B
-l 1: Sektory 512 B + rozbudowany rozmiar
-l 2: Sektory 4096 B (4K)

2. Secure Erase

nvme-cli oferuje możliwość wykonania secure erase, co oznacza pełne, bezpieczne wymazanie danych z dysku. Opcja ta może być szczególnie przydatna, gdy chcesz upewnić się, że wszystkie dane są trwale usunięte.

Aby wykonać bezpieczne wyczyszczenie (secure erase):

sudo nvme format /dev/nvmeXnY --ses=1

--ses=0: Bez standardowego usuwania danych.
--ses=1: Zwykłe usunięcie danych, które nadpisuje wszystkie sektory zerami.
--ses=2: Bezpieczne usunięcie danych, często wymaga obsługi przez dysk.

3. Force Format

Jeśli dysk jest zablokowany przez hasło (np. po użyciu funkcji TCG OPAL), konieczne może być wymuszenie formatowania, używając opcji --force. Opcja ta ignoruje ostrzeżenia i wymusza formatowanie, co może prowadzić do trwałej utraty danych.

sudo nvme format /dev/nvmeXnY --force

4. Zachowanie rozmiaru sektora

Jeśli chcesz upewnić się, że dysk zostanie sformatowany z bieżącym rozmiarem sektora, bez jego zmiany, możesz skorzystać z opcji -l z wartością current:

sudo nvme format /dev/nvmeXnY -l current

Przykład pełnego formatowania dysku z secure erase:

Jeżeli chcesz wykonać pełne formatowanie dysku NVMe, nadpisując wszystkie dane zerami (secure erase), możesz to zrobić następująco:

sudo nvme format /dev/nvme0n1 --ses=1

Ten proces spowoduje całkowite usunięcie danych i przywróci dysk do stanu fabrycznego, o ile nie zmienisz rozmiaru sektora.

Sprawdzenie informacji o formacie dysku

Przed sformatowaniem warto sprawdzić, jakie formaty są wspierane przez dany dysk NVMe. Można to zrobić za pomocą polecenia:

sudo nvme id-ns /dev/nvmeXnY

To polecenie wyświetli szczegółowe informacje na temat przestrzeni nazw dysku (Namespace), w tym obsługiwane rozmiary bloków.

Sanityzacja

Opcja --sanitize w narzędziu nvme-cli służy do bezpiecznego usunięcia wszystkich danych z dysku NVMe, w sposób zgodny z wymaganiami wyższych standardów bezpieczeństwa. Sanityzacja działa na poziomie fizycznych pamięci, co oznacza, że po jej wykonaniu dane są nieodwracalnie zniszczone, nawet jeśli zastosowano technologie takie jak kopie zapasowe na poziomie komórek pamięci.

Rodzaje sanityzacji (sanitize):

Komenda sanitize może wykonać jeden z trzech rodzajów procesów usuwania danych:

  1. Block Erase: Usuwa dane poprzez fizyczne wymazanie bloków pamięci (najskuteczniejszy i najszybszy, jeżeli jest obsługiwany przez dysk).
  2. Crypto Erase: Wykonuje usunięcie danych przez zniszczenie klucza kryptograficznego używanego do szyfrowania danych na dysku.
  3. Overwrite: Nadpisuje wszystkie dane na dysku określonym wzorcem, np. zerami lub innymi danymi (zwykle wolniejsza metoda).

Użycie sanityzacji w nvme-cli:

Aby rozpocząć proces sanityzacji, używasz opcji nvme sanitize:

sudo nvme sanitize /dev/nvmeXnY --ses=type

Gdzie:

--ses=type określa typ procesu sanityzacji:
--ses=1 — Nadpisanie.
--ses=2 — Block Erase (jeśli obsługiwany).
--ses=3 — Crypto Erase.

Przykład użycia Crypto Erase:

sudo nvme sanitize /dev/nvme0n1 --ses=3

Monitorowanie postępu sanityzacji

Sanityzacja może zająć pewien czas w zależności od rozmiaru dysku i wybranej metody. Aby monitorować jej postęp, możesz użyć komendy:

sudo nvme sanitize-log /dev/nvmeXnY

Przykład pełnej sanityzacji z Crypto Erase:

sudo nvme sanitize /dev/nvme0n1 --ses=3

To polecenie wykona usunięcie danych z użyciem metody kryptograficznej, co jest najszybszym sposobem, jeśli dysk obsługuje szyfrowanie danych.

Ważne uwagi:

  1. Nieodwracalność: Proces sanityzacji jest nieodwracalny, dane nie mogą być odzyskane po jego zakończeniu.
  2. Wsparcie dysku: Nie każdy dysk NVMe wspiera wszystkie metody sanityzacji. Możesz sprawdzić dostępne opcje za pomocą komendy nvme id-ctrl /dev/nvmeXnY (sprawdź pole SANICAP, czyli Sanitize Capabilities).
  3. Bezpieczeństwo: Funkcja sanityzacji spełnia standardy wymagane w przypadku zniszczenia danych zgodnie z polityką bezpieczeństwa firm i instytucji.

Podsumowanie:

  1. Formatowanie: Służy do zmiany rozmiaru bloków logicznych lub całkowitego wyczyszczenia danych na dysku.
  2. Secure Erase: Możesz wykonać bezpieczne usunięcie danych (secure erase) za pomocą opcji --ses.
  3. Sanitize to narzędzie do całkowitego, bezpiecznego wyczyszczenia dysku NVMe, z możliwością wyboru metody usunięcia danych (nadpisanie, fizyczne usunięcie bloków, zniszczenie klucza szyfrowania).
  4. Zmiana rozmiaru bloków: Opcja -l pozwala wybrać odpowiedni rozmiar bloku, np. 512 B lub 4096 B.

Uwaga: Formatowanie dysku prowadzi do utraty wszystkich danych, więc upewnij się, że masz kopię zapasową przed przeprowadzeniem tej operacji.

Komenda nvme-cli format to potężne narzędzie, które umożliwia pełną kontrolę nad formatowaniem dysku NVMe oraz zarządzaniem jego rozmiarem sektorów.

Powiązane strony:

  1. Narzędzia Linux - dd (Tworzenie obrazu ISO, Test przepustowości)
  2. Narzędzia Linux - Hdparm - (Zarządzanie dyskami oraz testy przepustowości)
  3. Usuwanie bad sektorów (Hdparm) - Jak usunąć bad sektory?
  4. Instalacja systemu Windows na dysku M.2 NVMe [AMI Native Support]
  5. Dysk NVMe oznaczony przez BIOS jako uszkodzony w płytach głównych Supermicro (NVM Express Controller Failed)
  6. Aktualizacja firmware dysku NVMe za pomocą nvme-cli na przykładzie Samsung PM9A3